درباره وبلاگ آخرین مطالب پيوندها
تبادل لینک هوشمند نويسندگان
کوروش بزرگ کوروش بزرگ پدر ایران زمین بزرگان شهر شوش
آرامگاه دانیال نبی در ساحل شرقی رودخانه شاوور و روبروی تپه ارگ قرار دارد. بنای زیارتگاه او شامل دو حیاط است. بر روی گنبد مخروطی – پلهای قرار دارد که نوع رایج گنبدهای منطقهاست.
تاریخ شوششهر باستانی شوش مرکز تمدن عیلام بوده که واقع در یکصد و پنجاه کیلومتری شرق رود دجله در استان خوزستان است. شوش یکی از قدیمیترین سکونتگاههای شناخته شدهٔ منطقهاست که احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایه گذاری شده، با وجود اینکه نخستین آثار یک دهکدهٔ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند. شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشتهاست، یکی تمدن میانرودان ودیگری تمدن عیلام. قرار گرفتن این منطقه در شمال خلیج فارس و نیز همسایگی با میانرودان در پیدایش این وضع ویژه تأثیر بسیاری داشتهاست. شوش در دوره هخامنشیان شکوه گذشته خویش را باز یافته و چهار راه شرق وغرب گردید. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راههای بسیاری و به ویژه راه بزرگ موسوم به «راه شاهی» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد. راه شاهی که در دوره هخامنشیان و به دستور داریوش بزرگ ساخته شد، شهر شوش، پایتخت سیاسی دولت هخامنشیان را به پاسارگاد، تخت جمشید و دیگر شهرهای امپراتوری، از جمله شهر نامی سارد پایتخت کشور لیدیه پیوند میداد. میتوان گفت اداره سرزمین پهناور ایران وحفظ امنیت آن و انتقال سریع یگانهای نظامی و گسترش بازرگانی و ترابری و تسهیل در امر مسافرت از مهمترین عوامل ساخت و گسترش شبکه راهها در این دوره بودهاست. از سوی دیگر ایجاد راهها و برقراری امنیت و تسهیل و بازرگانی، خود موجب پیوند و آشنایی ملتهای گوناگون گردید که این امر مایه انتقال فرهنگها و باورهای گونهگون گردید و بسیاری از نظرات فلسفی و باورهای دینی از این راه میان ملتها مبادله شد. بر طبق تاریخ فتح الفتوح و همچنین تاریخ طبری، اعراب به هنگام فتح شهر شوش بیشتر از ۳۰ هزار نفر را به قتل رساندند و تعداد ۲۰ هزار گاو - اسب، زن و دختر را به غنیمت بردند این شهر تا قرنها بعد از رونق افتاد. به سبب اخلاص مسلمانان شیعه و یهودیان ایران به حضرت دانیال، شوش یک دهکدهٔ مسکونی است. امروزه شهر شوش در شمال استان خوزستان از یادمانهای تاریخی کهن؛ دیگر آن شکوه و اهمیت دیرین خود را دارا نیست. نامهایی مانند سوس - شوشا- سوسه - سویس و سویز که در بعضی مناطق شمال آفریقا وجود دارد نیز مرتبط با نام شهر شوش است مهاجران ایرانی و عرب که از این منطقه به شمال آفریقا مهاجرت کردهاند این نامها را در دوره اسلامی رایج نمودهاند شهر شوش در دوره قبل از اسلام شهرت بینالمللی داشته و به همان اندازه شهرت داشته که بابل، کلده، لیدی، نیل و... شوش یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان است. حفاریهای باستان شناسی نشان میدهد که این منطقه در ۹۰۰۰ سال پیش از میلاد محل سکونت کشاورزان بوده. آنها از زندگی خود آثاری بر جای گذاشتهاند که اکنون به صورت تپههای گوناگون باستانی کشف شدهاست. در ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد در این مکان مردم در قلعه زندگی میکردند و از ۴۰۰۰ سال پیش زندگی در شوش به صورت شهری در آمدهاست. این منطقه که بین رودهای کرخه و دز قرار دارد پایتخت سیاسی ایلامیها بودهاست. قلعه ایلامیها روی تپهای در مرکز شهر شوش واقع بوده که فرانسویها روی آن قلعه جدیدی احداث نمودهاند. در کنار آن تپه شاهی قرار دارد که احتمالاً به صورت زیگورات بودهاست و در نزدیکی آن تپه صنعتگران قرار دارد. آشوربانیپال بین سالهای ۴۶۵-۴۶۰ قبل از میلاد شهر شوش را فتح کرد و آنرا مانند دیگر فتوحات آشوریها با خاک یکسان کرد. داریوش اول هخامنشی آنجا را بازسازی نمود و کاخ آپادانای خود را در تپه شاهی برپا نمود. خشایارشا نیز در شوش زندگی میکردهاست. در زمان اردشیر اول متأسفانه در اثر آتش سوزی بزرگی اکثر بناهای شوش از بین رفتند. بقایای این آثار باستانی در قرن بیستم از زیر خاک بیرون آمدند. قسمت عمدهای از آنها در اثر تسطیح دشت خوزستان برای اهداف کشاورزی از بین رفتهاست و جنگ هشت ساله ایران و عراق نیز خسارات زیادی به آثارباستانی وارد کردهاست. حفاریهای غیر مجاز ساکنین دشت و حمله باستان شناسان غربی، باعث شدهاست قسمت عمدهای از این آثار از بین برود یا به موزههایی همچون لوور برسد. شمال دشت خوزستان که محل ورود سه رود کارون کرخه و دز به این دشت رسوبی و حاصلخیز است محل مناسبی برای استقرار بشر اولیه بودهاست، که به تازگی با تکثیر نباتات و اهلی کردن حیوانات آشنا شده بود. در ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد آنها با احداث آبراهها و سدهایی مشکل آبرسانی را حل نمودند. باستان شناسانی همچون گیرشمن و ژان پرو بقایای ساختمانهای عظیمی را در تپههای شوش کشف کردند که نشان از اهمیت این تپهها در منطقه میدهد. در کل دشت شوش تپههای فراوانی وجود دارد و نشان میدهد در پهنه عظیم این دشت اجتماعات فراوان پراکنده کشاورزی وجود داشتهاست که مرکز همه آنها در شوش بوده و همگی از نظر فرهنگ صنعت و نحوه زندگی با هم وحدت داشتهاند. مذهب در اوایل دوران اسلامیمقدسی میگوید: مردم شوش و توابعش حنبلی و جبّی، و نیمی از مردم اهواز شیعه اند، حنفی بسیار نیز آنجا هست. فقیهان و پیشوایان بزرگ دارند. مردم جندی شاپور و شوشتر حنفی و شافعی هستند و در رامهرمز همه رنگ یافت میشود. [۳] تپههای باستانی شوشتپه جوی در شمال تپه جعفر آباد، تپه بند بال، بوهلان و تپه معروف آکروپل شوش از تپههای معروف پیش از تاریخ منطقه شوش هستند که آثار متعددی در آنها پیدا شدهاست و به دوره سوزیانا تعلق دارند و در این تپهها آدمیان در روستاها ساکن شدهاند و در این منطقه تپههای باستانی بسیاری دیده میشود و آنهایی که نام برده شدند معروف ترین هستند. شوش بخشی از کشور ایران است که اولین آثار شهر نشینی و تجارت در آن ظهور کردهاست و انسان در نه هزار سال پ م در این منطقه کشاورزی میکردهاست. در این منطقه پیشرفت خانه سازی و تشکیل خانواده همزمان با بین النهرین صورت گرفتهاست. از هزاره چهارم پ م از شوش کوزههای دراز باریک به دست آمدهاست. اوایل هزاره سوم پ م بر لوحهای گلی خط تصویری نوشته شدهاست که کلید واژه آن هنوز رمز گشایی نشدهاند. این لوحها برای مصارف تجاری ساخته شدهاست. در این دوره تاریخی ایلامیها در شوش قدرت گرفتهاند.[۴] اقتصاد شهر شوشحیات اقتصادی شهر شوش با احداث راه اصلی تهران – خرمشهر و راه آهن سراسری آغاز گردید. اهمیت تاریخی آن نیز موجبات توجه و جذب جهانگردان و مشتاقان زیارت بارگاه دانیال نبی را فراهم آورد به نحوی که با افزایش جمعیت این شهر در سال ۱۳۳۵ دارای شهرداری گردید و با احداث سد دز شبکه خطوط انتقال انرژی، سیستم آبیاری مدرن، ایجاد کشت و صنعتها به خصوص هفت تپه و واحدهای صنعتی متعدد منطقه شمال خوزستان به خصوص ناحیه اطراف، شهر شوش شاهد تحول اقتصادی عظیمی است که جایگاه ویژهای در اقتصاد ملی و توسعه کشور بدست آورد. با فراهم شدن زمینههای مناسب سرمایه گذاری و توسعه فعالیتهای جدید اقتصادی در منطقه بخش خدمات ویژه بازرگانی و مبادله کالا از یک سو، خدمات بانکی و اداری از سوی دیگر گسترش یافت به نحوی که بخش عظیمی از نیروی انسانی شاغل در منطقه را به خود جذب نمود. در شهر شوش نقش بخش خدمات و بازرگانی برجسته تر از سایر بخشها است. کشاورزیوجود اراضی مستعد کشاورزی، رودخانههای پرآب دائمی، سفرههای آبهای زیرزمینی سطح نسبتاًوسیع جنگل در حواشی رودخانه، سواحل و آب بندهای متعدد، مراتع و مراکز کشت و صنعت در شهرستان شوش سبب شدهاند که فعالیت کشاورزی (زراعت، دامداری و صید ماهی) مهمترین فعالیت اقتصادی منطقه به شمار آید و بالاترین جمعیت فعال را به خود جذب نماید و در این میان بخش زراعت از اهمیت ویژهای برخوردار است به طوری که ۸۵ درصد شاغلین بخش کشاورزی را به خود مشغول کردهاست. در بررسی وضعیت دما و بارش شهرستان شوش مشخص شده که این منطقه حداقل در ۶ ماه از سال با کمبود بارش مواجهاست و از آنجایی که سالانه سطح وسیعی از اراضی به زیر کشت زراعتهایی چون گندم، نیشکر، ذرت، برنج، چغندرقند و دیگر میرود بهره برداری و توزیع آبهای سطحی منطقه از اهمیت ویژهای برخوردار است. شیوه های آبیاری زمین های زراعیاراضی زیر شبکه مدرن آبیاری دزسطح بسیار وسیعی از اراضی شهرستان شوش زیر پوشش این سیستم آبیاری میباشد که از کانالهای مدرن درجه ۱ و ۲ تشکیل شدهاست. کل زمینهای زیر پوشش این شبکه ۳۸۹۹۴ هکتار میباشد که بالاترین رقم مربوط به دهستان حسین آباد است که رقم ۱۲۸۵۵ هکتار را به خود اختصاص دادهاست. اراضی زیر ایستگاه پمپاژ چاههابسیاری از اراضی غرب شهرستان شوش که در غرب رودخانه کرخه قرار دارند به وسیله چاههای عمیق و نیمه عمیق آبیاری میشوند و انتظار میرود با بهره برداری از سد کرخه و اجرای سیستم کانال کشی آن باعث رشد و توسعه کشاورزی و اقتصادی منطقه گردد. بیشتر محصولات کشت شده شامل گندم و ذرت میباشد ولی صیفی جات مرکبات و شالی کاری نیز در بعضی مناطق رواج دارد. کشت چغندر و نیشکر که از دیر باز در این منتطقه رواج داشتهاست به دلیل واردات بی رویه شکر و قند کشت چقندر بسیار کم و کشت نیشکر محدود به اراضی اطراف هفت تپهاست. آب و هواهوای شوش گرم و خشک است. در مرکز این شهرستان بالاترین دما در تابستان بالای ۵۳ درجه سانتی گرد و کم ترین دمای ۱ درجه بالای صفر است آب و هوای این شهر متأثر از اثر پرفشار ای است که باعث میشود بعضی از ایام تابستان هوا شرجی باشد. از ۲۱۹ روستای این شهرستان فقط ۱۵۵ روستا آب دارند. از چهار هزار و ۱۵ روستای خوزستان یک هزار و ۱۱۸ روستا فاقد آب هستند و فقط ۳۰۲ روستا به وسیله تانکر آبرسانی میشوند. [۵] منابع طبیعیوجود سه رود خانه کرخه، دز و شاوور شهرستان شوش را از نظر کشاورزی در استان خوزستان ویژه و ممتاز نمودهاست. وجود پوشش گیاهی اطراف رودخانه کرخه و دز امکان ایجاد بزرگترین اماکن تفریحی منطقه را به وجود آوردهاست. جاذبههای توریستیاز جاذبههای توریستی میتوان به: قلعه شوش، حرم دانیال نبی، ، ایوان کرخه، ، چغازنبیل، محوطه تاریخی آپادانا اشاره نمود. مراسم مذهبیعید فطر یکی از اعیاد مذهبی شوش و خوزستان است. بارها استان خوزستان برای عید فطر از امتیاز تعطیلی چند روزه برخوردار بودهاست و دلیل این امر حضور مردم عرب در این استان است که عید فطر از اهمیت بالایی نزد آنها برخوردار است.[۶][۷] براساس یک سنت دیرینه مردم خوزستان عید را در کنار اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان با شکرگزاری به درگاه خداوند سپری کرده و یا پس از بازگشت از نماز افراد کوچکتر به خانه بزرگترهای خود میروند تا عید را به یکدیگر تبریک بگویند. این بازدیدها در محلهها به صورت دسته جمعی صورت میگیرد.[۸] در سال ۱۳۹۰ نیز بحث افزایش عید در خوزستان مطرح بود. در خوزستان، روز عید فطر، از اهمیت و جایگاه بسیار بالاتری در فرهنگ عمومی برخوردار است؛ بدین معنا که گرامیداشت عید فطر، با هنجارها، رفتارها، رسمها و آداب و سنن بسیاری همراه است. مجموعه این آیینها از حدود یک هفته (کمتر یا بیشتر) قبل از فرارسیدن روز عید فطر آغاز و تا حداقل یک هفته پس از روز عید فطر ادامه مییابد. در این مناطق، عید فطر، مانند عید نوروز در یک بازه زمانی چند روزه گرامی داشته میشود. برای ملموس تر شدن این موضوع میتوان این مثال را مطرح کرد که آیا میتوان عید نوروز را تنها در یک روز محدود کرد؟ قطعاً جواب منفی است چرا که این عید با آداب و رفتار و مراسم و سنن بسیاری همراه است که عمل به آنها به طور حتم بیش از یک روز تعطیلی میطلبد. درباره عید فطر نیز وضعیت همین گونهاست. یعنی برخلاف پایتخت و مناطق مرکزی ایران که روز عید فطر هیچ تفاوتی با دیگر روزها ندارد در برخی مناطق، گرامیداشت عید فطر با آداب و سننی به حجم عید نوروزهمراه میشود. در بخش مهمی از مناطق ایران، مردم، قبل از رسیدن عید فطر، لباس نو میخرند، خانه تکانی میکنند و با خرید شیرینی و دیگر وسایل پذیرایی، برای استقبال از مهمانان عیدآماده میشوند. روند عیددیدنی شامل همه اعضای یک خانواده بزرگ یا فامیل مستقر در مناطق و شهرهای مختلف میشود. این عیددیدنیها معمولاً تا یک هفته طول میکشد و سفرههای آجیل و شیرینی و شربت نیز در این مدت، به عنوان یک رسم پهن هستند.[۹] هنرمندانحسان اگزار چنانی زاده، نوازنده اهل منطقه شاوور از توابع شهرستان شوش تا پایان عمر در روستای میثم ثمار سکونت داشت او از ۱۲ سالگی به خوانندگی و نوازندگی روی آورد که در واژگانی بومی به آن «شاعری» میگویند. او بیت خوان حماسی خوی و بیت خوان آل اللهاست. هنر شاعری در خانواده آنان موروثی است. آداب و رسوم اقوام لر شوشآداب ازدواجمردم لر که بخش بزرگی از ساکنان شهر شوش و روستاهای شمالی این شهرستان را تشکیل میدهند آداب و رسومی خاص خود دارند که با لرهای منطقه لرستان با وجود نزدیکی زبانی تا حدود زیادی متفاوت است. یکی از این مراسم، مربوط به عقد نکاح است. در سنت لرهای شوش رسمی بنام بلکه برون وجود دارد که خانواده پسر دستمالی از خانواده نوزاد متولد شده میگیرند که بلکه نام دارد و آنرا به عنوان نشان نزد خود نگاه میدارند. این رسم را بلکه بَرون مینامند. در رسم دیگری بنام خرج بَران که در لهجه محلی لری شوش قرج بُرون بیان میشود خانواده عروس و داماد در کنار هم میزان مهریه و شیربها را تعیین میکنند. بعد از آن مبلغی را به عنوان ته دستمالی از میزان خرج تعیین شده به داماد برمیگردانند که برای خود لباس مناسب تهیه کند. در گذشته گاهی مهریه عروس گلولههای نمک بود که به آن آرو نمکی میگفتند.[۱۴] تولد نوزاداندر میان لرهای ساکن شوش رسم است که اگر نوزاد پسر بود یکی از زنان کلاه پدر نوزاد را میرباید و اینگونه پدر میفهمد نوزادش پسر است و مژدگانی میدهد. اقوام سگوند شوش رسمی دارند که ناف نوزاد را پس از بریدن در پارچهای نگهداری میکنند تا هروقت نوزاد بیمار شد آن را کوبیده و بهمراه شیر یا آب به او بخورانند. این رسوم امروزه تقریباً رو به فراموشی است.[۱۵] معماری و آثار تاریخیدیدنیهااز مناطق دیدنی میتوان مناطق جنگی را نام برد منطقه عملیات فتح المبین و یادمان شهدای فتح المبین شوش چغازنبیل سواحل شاوور از دیدنی های طبیعی با پوشش گیاهی بسیار جالب از دید خیلی ها مخفی مانده است روستاها
نظرات شما عزیزان: شنبه 19 مرداد 1392برچسب:شوش,خوزستان,بزرگان شوش,توصیف شوش در کتابهای مختلف,, :: 12:13 :: نويسنده : جمال
|