«دزپل» یا «دژپل» را در گویش بومی دزفیل و دسفیل گویند و عربی شده آن دزفول است. دزفول در زمان ساسانیان همزمان با ساختن پل در کنار آن بر روی رود دز برای پدید آوردن پیوند میان پایتخت تازه (جندی شاپور) و شوشتر بنیان نهاده شد. دژ به معنی سنگر و سکوی دیدبانی می‌باشد و چنین برمی‌آید که نام دزفول یا دزفیل از نام دژ ساخته شده در کنار پل گرفته شده‌است. یکی از نام‌های دیگر دزفول اندامش بوده‌است. گفتنی است یکی از محله‌های کهن شهر دزفول روناش است، (در سده چهارم هجری قمری شهر دزفول به قصر روناش نیز نامور بوده‌است)، که در دست راست رود دز جای داشته و هنوز ویرانه‌هایی به همین نام نمودار است.^{[نیازمند منبع]}

کلمه "دزفول"برگردان عربی واژه "دژپل" یا "دژپوهل" مي باشد.(پل را در زبان پهلوى پوهل مى گفته اند.) واژه پل از پلى که توسط مهندسان ايراني و رومى در قرن 4 ميلادى به امر شاپور اول ساسانى به منظور برقرارى ارتباط ميان پايتخت جديد يعنى گندی شاپور و شوشتر ساخته شده بود،اخذ گرديده است.این پل هم اکنون نیز پا برجاست و با نام پل قدیم شناخته می شود.

لذااحتمالاً نام دزفول يا دژپل از همان نام پل مشتق شده است. و دز نيز به معنى قلعه است و منظور دژي است كه عده اي نگهبان و مأمور براي حفاظت پل در آن زندگي ميكردند. چنانچه پس از دوران انحطاط شوش و نيز خرابى جندى شاپور,برخى مردم اين دو شهر به اطراف اين دژ پناه آوردند و خانه هايى ساختند و به تدريج شهر به وجود آمده است.

ابن سرابيون در كتاب جغرافياى تاريخى سرزمين خوزستان مى نويسد:دزفول يعنى دژ پل كه منظور قلعه پل باشد كه در كنار رودخانه دز در جنوب شهر سابق جندى شاپور جا دارد و نيز معروف است كه مى گويند به فرمان شاپور اول ساخته شده است.كه به همين مناسبت آن شهر نيز به همين نام موسوم گرديد.

شهر دزفول در اواخر قرن 6 هجرى به نام(دز پول)اشتهار داشته است. در برخى از كتب نام قديم رودخانه را "زاب يا جندى شاپور"هم ناميده اند. برخى از جغرافى دانان و نيز مورخين نام اين شهر را روناش و قصر روناش ذكر كرده اند و چنين استنباط مي شود كه در قرن چهارم هجری چون ساختمانهاى شهر دزفول در دو طرف رودخانه دز گسترش يافته اند پس در قسمت شرقى آن قلعه يا دژ قرار گرفته و قسمت غربى رودخانه به نام روناش معروف بوده است.

ابن بطوطه دزفول را "دسبول" ناميده و مي نوسد :"از دروازه هاى شهر يك دروازه به طرف خشكى و بقيه به طرف رودخانه باز ميشود.در دوطرف رودخانه باغها قرار دارد.عمق رودخانه زياد است..."

چنانكه در ميان مطلعين محلى وجود دو قلعه قديمى مشهور است؛به طور حتم قسمت سربازان كه قسمتى از قلعه هاى قديمى را در بر مي گيرد به عنوان يك قلعه جداگانه مشهور گرديده است.قسمت سربازان و بخش مركزى و اساسى قلعه در محدوده اى كه هم اكنون با بندارهايى(سرازيريهايى كه اثر خندقهاى قديمى است)مشخص مي گردد. قلعه زندانى عظيم بود. چنانكه نظامى ميگويد:" قباد در قلعه انوشير (يعنى قلعه فراموشى)محبوس شد.در زمان ظهور مزدك. و فوستوس ميگويد:"قلعه مستحكمى واقع در خوزستان كه "گيل گرد" يا"اندامش" نام داشت,يك نوع قلعه باستيل محسوب ميشد و آنرا "انوشبرد" يا قلعه فراموشى نيز ميخواندند.زيرا كه نام زندانيان و حتى نام آن مكان را كسى نبايستى بر زبان راند."

كهارت مى نويسد:"قصر الروناش از محله قلعه فعلى(جاى همان دژ باستانى)تا مسجد جامع دزفول را دربرمىگرفت.در قرون 11 و10ميلادى (سوم وچهارم هجرى)اين شهر را القنطره (پل)يا القنطره الرومى(پل رومى) مى ناميدند."

چون روناش و دزفول"اندامش"در دو سوى رودخانه ساخته شده بود,بعضى اين دو قسمت را دو شهر جداگانه شمرده و برخى هر دو را دو محله از يك شهر انگاشته اند.

نام های دزفول در گذر تاریخ

• در نوشته هاى باستانى پس از طوفان نوح از شهرى به نام(Avan ) آوان نام برده شده است.اين شهر پايتخت تمدن عيلام و سرآمد شهرهاى مشرق زمين بوده است.كاوشگران غربى در نيم قرن پس از مطالعات و تحقيقات فراوان تصريح نموده اند كه آوان همان دزفول كنونى است.
• اندميشن (Andmhsin):نام ديگر دزفول كنونى پس از تمدن عيلام و در دوره ساسانيان است.اين نام به تصريح آرتور كريستنسن در كتاب ايران زمان ساسانيان مأخوذ از زندان و قلعه اى ميباشد كه براى زندانى نمودن افراد سرشناس در عهد ساسانيان مورد استفاده قرار ميگرفته است.
• اندامش(Andames): پس از فتح شهرهاى خوزستان توسط سپاه اسلام در سال 517ه.ق و پس از آن كمتر از اين شهر نام برده شده است ولى در نيمه دوم قرن 4 ه.ق ,ابواسحق ابراهيم بن محمد فارسي اصطخرى از شهرى به نام اندامش در محل فعلى دزفول نام برده است.
• قصر روناش(Gasr-o-Rovnas):ابوعبداله ياقوت بن عبداله حموى رومى بغدادى در كتاب معروف معجم البلدان پيرامون قصر روناش چنين نوشته است:"روناش شهرستانى از خوزستان است و جايى است كه امروز دزپول گفته مي شود."
• روناش (Rovnas):اين نام تا اوايل قرن دهم ه.ق رواج داشته است تا اينكه سرانجام در سال 914 ه.ق در دوره صفويه و در زمان شاه اسماعيل اول دگرگونى يافته و رعناش (Ranas) گرديده است. در حال حاضر نيز برآمدگيهاى ساحل غربى دز را رعناRana))ميگويند كه(ش) آخر آن حذف گرديده است.
• انديمشك(Andimesk): مرحوم حمداله مستوفى در سال 740 ه.ق در كتاب نزهه القلوب پيرامون دزفول نوشته است:دزفول آن را انديمشك (اندلشك-اندالمشك-اندلمشك) گفته اند.به عبارت ديگر نام اندميشن پس از 1000 سال به صورت انديمشك دگرگون گشته است و پس از آنكه مدتها دزفول را بدان نام ناميده اند,به بوته فراموشى سپرده شده است.سرانجام به قريه اى مجاور دزفول كه سابقاً صالح آباد ناميده مي شده است اطلاق گرديده است.
• دزفول(dezful): اين نام از قرن 7 ه.ق در كتابها ديده مي شود و تا كنون نيز به اين نام مشهور مي باشد.^[۶]

تاریخچه

ظرف سفالی باستانی در چغامیش دزفول

شهری از سپیده دم تاریخ

برپایه نوشته ایرج افشار (شهرهای ایران) دزفول شهری است که پیشینه آن به چندین هزار سال می‌رسد. از کهن ترین شهرهای استان خوزستان به شمار می‌رود و از دید تاریخ و فرهنگ ویژگی‌های برجسته‌ای دارد. بر پایه گفته‌های کاوشگران باختری در سده‌های گذشته _کسانی مانند والتر هینتس آلمانی_، آوان پایتخت نخستین امپراتوری پهناور کشور عیلام در دزفول کنونی جای داشته‌است.^[۷] تپه‌های باستانی چغامیش با دیرینه‌ای نزدیک به ۴۰۰۰ سال پیش از زایش مسیح که به گفته باستان‌شناسان، گنجینه ارزشمندی از دانستنی‌های سودمند پیرامون رخدادهای زمان باستان از هزاره هفتم پیش از زایش تا شکوفایی تمدن شوش را در بر دارند نیز در دزفول جای دارد.^[۸][۹] از این تپه های باستانی آثار ارزشمندی چون نخستین سند دریانوردی جهان ، لوح های تکامل موسیقی و مهرهای استوانه ای چند هزار ساله کشف شده که کلیه این آثار در موزه ملی ایران و موزه موسسه شرق شناسی شیکاگو نگهداری می شوند.

بانو هلن کانتر _یکی از دست اندرکاران گروه کاوشگری و باستان‌شناسی این گستره_در هنگام یک سخنرانی در تهران پیرامون کاوشهای انجام گرفته در تپه چغامیش از دزفول به نام ‹‹ شهری از سپیده دم تاریخ ›› یاد کرده‌است.^[۱۰]

تاريخ شهر «دزفول» را خاورشناسان ازآن هنگام كه اين شهر پايتخت عيلاميان ـ حدود 2600پيش از ميلاد ـ بود و «اوان» خوانده مي‌شد ، نزديك به پنج هزار سال برآورد كرده اند . در نوشته هاي باستاني پس از طوفان نوح ، از شهري به نام« اوان » نام برده شده است . اين شهر ، پايتخت تمدّن «عيلام» و سرآمد شهرهاي مشرق زمين بوده است. كاوشگران غربي در نيم قرن اخير ، ازجمله والتر هينتس ( Walter Hinz) آلماني ، در كتاب خود تحت عنوان « دنياي گمشده عيلام » كه به فارسي ترجمه شده ، مي نويسد :

« ممكن است اوان در جايي كه امروز دزفول قرار دارد ، بوده باشد .»

پس از مطالعات و تحقيقات فراوان تصريح كرده اند كه « اَوان » { Avan } همان دزفـــول كنوني است . در اين صورت ، «دزفول» فعلي يا «اوان»پنج هزارسال پيش را بايد نخستين پايتخت امپراتوري گستردة كشور «عيلام» دانست .^[۱۱]

دزفول؛از اسلام تا پايان دوران قاجاريه

تندیس یعقوب لیث صفاری در ورودی شمالی دزفول

در زمان خلافت عمر خليفه دوم,ايران فتح شد و سپاهيان مسلمان وارد خوزستان شدند.اهواز و شوشتر به تصرف نيروهاى عرب مسلمان درآمد و بعد مسلمين به طرف جندى شاپور حركت كردند و درگيرى چندانى به وجود نيامد و گندی شاپور نيز به دست اعراب مسلمين افتاد.و نيز گويند:در همان سال مسلمين(پس از فتح شوش)روى جندى شاپور لشكر كشيدند.در آن هنگام زرين عبداله در پيرامون آن شهر لشكر زد و سرگرم محاصره آن بود كه مدد مسلمين رسيد.

لذا جندى شاپور و شوشتر به تصرف نيروهاى مسلمان در آمد.دزفول كه در آن زمان شامل قلعه و ساختمانهاى اطراف آن بوده است، نيز زير نظر حاكم جديد يعني حكام اموى و سپس عباسى كه به شوشتر وجندى شاپور گماشته مي شدند قرار گرفت .تقريباً تا 2 قرن هر حاكمى كه ميآمد بر دزفول تسلط داشت و سراسر خوزستان به تصرف اعراب درآمده بود. در اواسط سده دوم هجری،دلاوری به نام يعقوب ليث صفاری كه مردى شجاع و نخستين دولتمرد كاردان و با تدبير بود؛بدون توجه به عوامل خلافت ,علم استقلال برافراشت و نخستين دولت مستقل ايرانى را پايه گذارى كرد و خوزستان را نيز به كانون آزادى خواهان ايران تبديل كرد.محمد واصل در جنگ با يعقوب ليث شكست خورد و مورد تعقيب قرار گرفت و وى بر اموال و ذخائر او دست يافت.

بعد از درگذشت يعقوب او را در گندی شاپور يعنى در 12كيلومترى دزفول به خاك سپردند.(ببینید :آرامگاه یعقوب لیث صفاری) و فرمان حكومت مناطقى از ايران از جمله خوزستان و دزفول در زير حاكميت خاندان صفارى باقى ماند.

شاه اسماعيل صفوى در سال 914 هجری به هويزه رفت و حكمران آنجا را مغلوب و عده كثيرى از مشعشعيان را كشت و سرزمينهاى آنها را به تصرف خود درآورد.پس از تسلط نيروهاى شاه اسماعيل صفوى بر خوزستان حكومت شوشتر و دزفول به شيخ محمد و حاج محمد پسران ملاقوام الدين كه به خاندان رعناشى معروف بودند سپرده شد.

در زمان فتحعليشاه قاجار كه بخش شمالى خوزستان يعنى شوشتر و دزفول زير نظر حكمران كرمانشاهان قرار گرفت و محمدعلي ميرزاى دولتشاه پسر فتحعلى شاه كه يكى از شاهزادگان تواناى قاجار بود,اسداله خان بختيارى را كه شورش كرده بود پس از آمدن به خوزستان مطيع خود كرد مجدداً نا آراميهاى پراكنده اى هم صورت گرفت تا اينكه در سال 1266 ه.ق ناصرالدين شاه,اردشيرميرزا را به خوزستان فرستاد و او ابتدا دزفول و سپس شوشتر را از چنگ شورشيان درآورد.^[۱۲]

دزفول در زمان جنگ ایران و عراق

ویرانه‌های یک خانه پس از موشک باران دزفول توسط رژیم بعث

با آغاز جنگ ایران و عراق، دزفول یکی از شهرهایی بود که بیش از ۱۶۰ بار به آن یورش موشکی شد. دزفول به عنوان شهری که جزء اهداف اصلی حملات موشکی عراق بود شناخته می‌شده‌است. در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ هواپیماهای عراقی در نخستین روز جنگ به شیوه نیروی هوایی ارتش اسراییل در جنگ شش‌روزه به پایگاه‌های نیروی هوایی ایران یورش بردند. پایگاه چهارم شکاری دزفول (پایگاه وحدتی) یکی از این پایگاه‌ها بود.^[۱۳]

پس از آن نیروهای عراقی بارها به شهرهای دزفول و اندیمشک با بمب و موشک یورش بردند دزفول در جنگ هشت ساله ۲٬۶۰۰ کشته داشت. پس از جنگ به پاس پایداری مردم دزفول، این شهر، شهر نمونه نامیده شد. همچنین روز ۴ خرداد به نام روز مقاومت دزفول در تقویم رسمی کشور به ثبت رسید.

امام خمینی به پاس پایداری مردم این شهر گفته‌است:

شما دزفولی‌ها امتحان دادید و از این امتحان خوب بیرون آمدید. شما دین خود را به اسلام ادا کردید

دزفول و جنگ هشت ساله

• شمار شهدا: ۲۶۰۰ تن^[۱۴]
• شمار مفقودین: ۱۰۰ تن
• شمار موشک‌ها: ۱۷۴ فروند
• شمار بمب و راکت و توپ: ۱۰۶۴ گلوله
• شهدای موشکی: ۷۱۱ تن
• شهدای جبهه: ۱۸۸۹ تن
• شهدای زیر پانزده سال: ۳۲۱ تن
• شمار بانوان شهید شده: ۴۱۴ تن
• شهدای روحانی: ۲۶ تن
• شهدای انقلاب: ۲۸ تن
• گلزارهای شهدای دزفول: ۲۸ گلزار

جغرافیا

موقعیت جغرافیایی

تصویر ماهواره ای از بخش مرکزی و جنوبی شهر دزفول

شهرستان دزفول از دید جغرافیایی در درازای جغرافیایی ۴۸ درجه و ۲۴ دقیقه خاوری و پهنای جغرافیایی ۳۲ درجه و ۲۲ دقیقه شمالی گسترده شده‌است و بلندای آن از روی دریا ۱۴۰ متر می‌باشد.

	سردشت و شهیون	اندیمشک	دهلران
	شوشتر و گتوند		شوش
		دزفول
	شوشتر	شوش و اهواز	شوش

اقلیم

دزفول مانند بیشتر شهرهای خوزستان دارای آب و هوای گرم و شرجی می‌باشد و تابستانی گرم و زمستانی مدیترانه‌ای دارد. میانگین بارش سالانه باران ۴۰۰ میلی متر و میانگین دما ۳ درجه سانتی‌گراد در زمستان و ۴۹ درجه سانتی‌گراد در تابستان می‌باشد.

[نهفتن]آب و هوای دزفول
	ژانویه	فوریه	مارس	آوریل	مـــــه	ژوئـن	ژوئیـه	اوت	سپتامبر	اکتبـر	نوامبر	دسامبر	سـال
گرم‌ترین C°	۲۳	۳۰	۳۲	۳۷	۴۷	۴۸	۴۸	۴۸	۴۵	۴۰	۳۳	۲۶	۴۸
میانگین گرم‌ترین‌ها C°	۱۴	۱۸	۲۲	۲۸	۳۶	۴۱	۴۳	۴۲	۴۰	۳۲	۲۴	۱۷	۳۰
میانگین سردترین‌ها C°	۷	۸	۱۲	۱۷	۲۳	۲۷	۲۸	۲۸	۲۴	۱۸	۱۱	۹	۱۸
سردترین C°	-۳	-۲	-۲	۶	۱۲	۱۷	۲۰	۱۶	۱۲	۵	---	-۲	-۳
بارش mm	۷	۶	۵	۳	۱	---	---	---	۱	۱	۲	۶	۳۲
منبع: سایت ودربیس[۱۵] آوریل ۲۰۱۰

رودخانه ها

مهمترین رودخانه دزفول،رود دز می باشد که از کوه های زاگرس سرچشمه می گیرد و پس از عبور از سد دز از میان شهر میگذرد و تاکنون ۵ پل بر روی آن ساخته شده است.همچنین در ساحل رودخانه پارک ها و تفریحگاه هایی ساخته شده که از جاذبه های گردشگری شهر به شمار می روند.

کوه‌ها

سالن کوه به ارتفاع ۲۶۵۰ متر

ارتفاعات دزفول در مناطق شمال و شمال شرقی شهرستان و در بخش سردشت و شهیون واقع شده اند.مرتفع ترین قله در محدوده شهرستان دزفول،سالن کوه با ارتفاع بیش از 2600 متر می باشد.

مردم شناسی

جمعیت

شهرستان دزفول بعد از اهواز دومین شهرستان پرجمعیت استان خوزستان است و یکی از پرشمارترین شهرهایی است که مرکز استان نیستند. این شهر برپایه سرشماری سال ۹۰ باداشتن شماری برابر با ۴۸۵۰۰۰ تن ۲۲ امین شهر کشور بوده‌است که از ۷ شهر مرکز استان رده بالاتری دارد^[۱۶]

زبان

مردم دزفول به گویش دزفولی که از گویش‌های زبان فارسی است سخن می‌گویند. این لهجه شامل دوگویش عمدهٔ حیدرخانه و صحرابدری است. لهجهٔ غالب دزفول حیدرخانه می‌باشد که به عنوان مثال فعل «مُردَم» را به صورت «مُردُم» تلفظ می‌کنند.^{[نیازمند منبع]}

دین و مذهب

اکثر مردم شهر مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند.

مشاهیر دزفول

مشاهیر علوم اسلامی و عرفاً

مرتضی انصاری (مجتهد و مرجع تقلید شیعه در حوزه نجف)،اسماعیل قصری (عارف و زاهد بزرگ قرون ابتدایی اسلام)،صدرالدین کاشف دزفولی (عالم دینی، عارف و زاهد)

مسئولین کشوری

سید احمد آوایی (مؤسس سپاه پاسداران در دزفول، از مؤسسین حزب‌الله لبنان، کاردار اسبق ایران در سوریه،قائم مقام اسبق بنیاد تعاون سپاه پاسداران، نماینده مردم دزفول در دوره‌های هفتم و هشتم مجلس شورای اسلامی)،سردار سرلشکر غلامعلی رشید (جانشین رئیس کل نیروهای مسلح)،سید علیرضا آوایی (رئیس کل دادگستری استان تهران)،دکتر محمدرضا مخبر دزفولی (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی)،علیرضا قلمبر دزفولی (مدیرعامل شرکت ایرانسل)، عزت الله ضرغامی (رئیس سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران)،دکتر محمدعلی رامین (مشاور محمود احمدی نژاد)،غلامرضا فروزش (سهامدار شرکت ایرانسل و وزیر سابق جهاد سازندگی)،محمدعلی صبور (رئیس فدراسیون سه گانه ایران)،دکتر (رئیس سابق سازمان حج و زیارت، نماینده دور اوّل مجلس شورای اسلامی، معاون سه وزیر آموزش و پرورش)،عبدالمحمد رئوفی نژاد (استاندار سابق کرمان و زنجان)،شکرالله پاک‌نژاد(از بنیان گذاران جبهه دموکراتیک ملی ایران )،عبدالحسین خسروپناه(پژوهشگر فلسفه دین و رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه)

ادبیات،هنر و موسیقی

احمد محمود داستان نویس،ابوتراب جلی(شاعر و طنزپرداز)،سیاوش قمیشی(خواننده و آهنگساز)،علی الهیاری(فیلم‌بردار و بازیگر)،شهاب‌الدین عادل (عکاس، مستندساز، پژوهشگر و استاد سینما و عکاسی و عضو هیات علمی دانشکده سینما تئاتر و ریاست دانشکدهٔ سینما تئاتر)،صادق آهنگران (مداح)، نعمت‌الله آغاسی(خواننده)،عبدالنقی افشارنیا نوازنده نی، مانده میوه چی(خواننده)

ورزشکار

محمد موسوی عراقی (والیبالیست)،کریم قنبری (مربی فوتبال)،حجت زادمحمود (فوتبالیست)،روح‌الله بیگدلی (فوتبالیست)،عبدالرضا جوکار (وزنه بردار تیم ملی جانبازان،قهرمان چندین دوره پارا المپیک)

فرهنگ

آداب و رسوم

بیرق زنون

از گذشته هاي دور و در شب عيد قربان، رسمي تحت عنوان بيرق زدن که موسوم به بيرق زنان يا بيرق زنون مي باشد ، رايج و متدوال است .در اين رسم به تعداد افراد خانواده حاجي ، بيرق هاي کوچکي که مثلثي شکل هستند ، تهيه مي شود و پايه هر يک از اين بيرق ها که شبيه پرچم مي باشد داراي طول هاي مختلفي است . مثلاً طول اولين بيرق از يک يا 1/5 يا متر شروع شده و به نسبت افراد کوتاه تر مي شود . يعني به اندازه سن افراد خانواده براي هر يک از افراد ، يک بيرق زده مي شود که رنگ آنها سفيد و سبز است . رنگ سفيد که بيرق بزرگ است ، براي حاجي يا پدر خانواده است . اگر زن و مرد هر دو به خانه خدا مشرف شده باشند ، براي هر دو نفر آنها دو بيرق سفيد که باز هم طول پايه بيرق زن کمي کوتاه تر از بيرق مرد نصب مي شود و سپس به تعداد اولاد هر خانواده بيرق تهيه شده و در شب عيد قربان که در دزفول به شب بيرق زنان معروف است ، همه فاميل و بستگان و آشنايان در منزل حاجي جمع شده و پس از صرف شام و پذيرايي به اجراي مراسم مداحي و دعاخواني توسط مداحان اقدام به نصب بيرق ها در پشت بام مي کنند . پس از نصب هر بيرق و ذکر نام وي که همراه با خواندن اشعار محلي به گويش دزفولي است صلوات فرستاده و براي سلامتي آنان دعا مي کنند . اين رسم تا پاسي از شب عيد قربان در منازل وخانواده ها ادامه داشته و مردم به جشن و شعرخواني مي پردازند.اين رسم کهن تا به امروز در دزفول استمرار داشته است.

دست رزون

دست رزون یا حنابندان یکی از آداب و رسوم عروسی در نزد اقوام ایرانی و مردم دزفول می باشد.جشن حنابندان که به تعبیری آخرین رسم از آداب عروسی ایرانی می‌باشد، جشنی است که در واقع مراسم خداحافظی عروس بوده و در آخرین شب اقامت عروس به طور رسمی در خانه پدری بر‌گزار می گردد. «حنا از جنت است» و اثری از بهشت و نشانه‌ای از شادی، مهر و نیکبختی دارد. این باوری است که ایرانیان باستان داشتند و هنوز هم پابرجاست.

در دزفول یک روز قبل از عروسی جهیزیه عروس را به خانه داماد برده ودر طی این روز مراسم حنا بندان را بر‌گزار می کنند به این صورت که دست و پای عروس و داماد را حنا زده ودختران دم بخت باقی‌مانده حنای عروسی را به نیت خوش یمنی به دست و پای خود می زنند به این رسم در دزفول <<دست رزون>> می گویند .

مراسم محرم در دزفول

حمل علم در مراسم عزاداری محرم در دزفول

در روز نهم و دهم یعنی تاسوعا و عاشورا مراسم خاص در دزفول بر‌گزار می کند، بدین صورت که در این روزها مردم سه بار مجزا به طور کامل با هیئت های بزرگ خود بیرون می آیند و عزاداری می کنند.در دزفول بیش از صد هیئت عزاداری وجود دارد و شهر به دو قسمت تقسیم می شود که عصر تاسوعا تمامی قسمت جنوبی شهر به طرف قسمت شمالی شهر حرکت می کنند و در عصر عاشورا تمامی قسمت شمالی شهر به طرف قسمت جنوبی شهر حرکت می کنند و در خیابان های اصلی شهر عزاداری می کنند.

در صبح عاشورا نیز همه مردم شهر و هیئت ها به محلی مشخص به نام رودبند حرکت می کند و با گذراندن مسیر خاص سنتی خود که سالها پیش رسم بوده،علمهای بزرگی راآرایش می کنند و آنها را بر سر شانه خود حمل می کنند تا به امام زاده رودبند ببرند و در مقابل امامزاده به رقصاندن این علم ها می پردازند که به این کار <<علم یراق>> گفته می شود.برای تزئین علمها از شالهای رنگی سبز،سیاه و یا سفید استفاده می کنند و طول برخی از این علم ها به 12 متر می رسد.

از دیگر رسوم محرم مراسم چوب بازی است که نمادی از صحنه جنگ می باشد و بصورت نمایشی همراه با طبل ، دهل ، صدای شیپور و سرنا در جلو تکایا و در محله های عزاداری صورت می گیرد . در این مراسم عده ای از مردان به دو گروه تقسیم می شوند و با چوب ،سپر و شمشیر و زره با یکدیگر به مبارزه نمایشی می پردازند.

مراسم چلاب زنی و مراسم شبیه خوانی از دیگر مراسم است.در این مراسم عدهای بازیگر در نقشهای مختلف،شخصیتهای مهم تاریخ کربلا را به نمایش می گذاشتند . تمامی متن به صورت شعر با لحن و آهنگ خاص و بعضاً همراه با نوحه خوانده می شود. این شخصیت های مهم تاریخ در صبح تاسوعا با گهواره ای از علی اصغر در کنار عزاداران حرکت می کنند و مردم نذر خود را به گهواره علی اصغر نذری می دهند مرثیه می خوانند و مردم هم به عنوان اینکه آن ها شخصیت واقعی هستند یا نفرین می کنند یا دعا می خوانند.

سینما

شهر دزفول دارای سه سینما است که یکی از آنها جهت بازسازی از سال 86 بسته شده است.مجتمع فرهنگی سینمایی اصلی ترین سینمای دزفول است که دارای معماری سنتی می باشد.دیگر سینماهای دزفول سینما بهمن و سینما مهتاب می باشند.

کتابخانه

شهر دزفول داری کتابخانه های متععدی می باشد که از جمله آنها کتابخانه عمومی مخبر،رودبند،غدیر،امام خمینی،شهدای صفی آباد،بوعلی سینا،شاهرکن الدین،فتح المبین،آزادگان،دکتر پاشا،امام حسن مجتبی،شهید زمانی و شهدای سردشت هستند.

رسانه ها

رادیو دزفول که بخشی از مجموعه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است،این رادیو در آبان ماه سال ۱۳۵۹ تاسیس شد و هم اینک روزانه بین ۵ تا ۷ ساعت برنامه به زبان فارسی و گویش دزفولی پخش می کند. این برنامه‌ها در قالب برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، خبری، محلی و ورزشی هستند. این رادیو شهرهای دزفول، اندیمشک و شوش را پوشش می دهد.

کشاورزی

دزفول یکی از قطب های مهم کشاورزی ایران است .خاک حاصلخیز و آب کافی شرایط مناسبی را برای کشت مرکبات ، صیفی جات و گل و گیاه فراهم کرده است .

مرکبات دزفول بخصوص پرتقال از سالمترین و مرغوب ترین نوع مرکبات کشور محسوب می شوند . دزفول از نظر تولید گل های رز و مریم در کشور بالاترین رتبه را داراست. بخش عمده ای از تولیدات گل دزفول به سایر استان ها و خارج از کشور صادر می شوند.^[۱۷]

کشاورزی در دزفول سابقه‌ای تاریخی دارد. بخش غیر کوهستانی دزفول پرآب‌ترین منطقه کشاورزی استان خوزستان می‌باشد. این امر موجب رونق کشاورزی در این شهرستان گردیده است و دزفول را به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی استان مطرح نموده است.شهرستان دزفول از خاک بسیار مرغوب، هوای مناسب و آب فراوان با شبکه­ های مدرن آبیاری، وجود مرکز تحقیقات کشاورزی صفی­ آباد با سابقه 52 ساله و نیز دو شرکت بزرگ کشت و صنعت شهید بهشتی و شهید رجایی، برخوردار می­ باشد.

دشت پربار دزفول و گذر رودخانه ­های پر آبی مانند دز و کرخه سبب شده که بیشتر فراورده­ های کشاورزی مانند گندم، جو، برنج، دانه­ های روغنی، چغندر، مرکبات، صیفی­ جات، گیاهان زینتی و پرورش انواع دام و طیور و آبزیان به شیوه مدرن انجام می­ شود به طوری­ که قریب به 67 محصول مختلف در این شهرستان پرورش و تولید می­ گردد که از حیث تنوع در کشور بی­ نظیر می­ باشد، همچنین 20 گونه مختلف مرکبات و ده­ گونه از گیاهان زینتی پرورش و تولید می­ گردد و مجموع میزان تولیدات شهرستان دزفول بیش از 2 میلیون تن را شامل می­ شود.^[۱۸]

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: